Om kerk te kunnen zijn heb je vier dingen nodig, namelijk leden, leiders, activiteiten en middelen (oa. geld). Zonder deze vier dingen, in meer of mindere mate aanwezig, kun je niet spreken van functioneren. Ik kan me geen ander ‘iets’ voorstellen dat je nog meer nodig hebt om kerk te kunnen ‘spelen’. Natuurlijk, waar is de inhoud? Maar daar heb ik het nu niet over. Het gaat mij om het functioneren, om het proces, het concretiseren van de inhoud, het vertonen of te verspreiden. Hoe word je van betekenis als kerk? Daarvoor moet je vitaal functioneren. En wat je daarvoor nodig hebt, zijn deze vier dingen.
Middelen zoals geld
Het draait allemaal niet om geld, het draait wel op geld. Zonder financiële middelen ben je niet goed in staat om iets te regelen. Tuurlijk je kunt zelf als lid van de gemeenschap een aandeel hebben in het bijeen brengen van de nodige middelen. Je stelt je huis beschikbaar, geeft je tijd aan het koffie schenken, levert een aandeel in het werven van bezoekers, geeft geld, etc. Een structureel tekort aan middelen om bijv. regelmatig bij elkaar te komen, maakt de situatie zorgelijk. Teruglopende inkomsten zijn uiteraard lastig, wacht daarom niet te lang met het nemen van noodzakelijke beslissingen. Zorg dat de middelen en geld niet de aandacht wegnemen bij belangrijkere zaken, niettemin heb je middelen nodig om te functioneren.
Activiteiten
Er zal altijd iets moeten zijn dat als bindmiddel gebruikt wordt om de binding te ervaren met de kerk/gemeente. Als er geen momenten zijn waarop je iets met elkaar deelt of beleeft dan kun je gewoonweg niet spreken van een groep of gemeenschap. Er moet ergens een soort van ‘transactie’ plaatsvinden. Zelfs een eenmalige, volledige digitale verkoop is een vorm van een activiteit. Waarschijnlijk dat weinig kerken voor deze vorm zullen kiezen, maar toch. Activiteiten heb je nodig om het aspect van gemeenschap, de onderlinge band, vorm te geven en te voeden. Je hebt ook activiteiten nodig om de continuïteit van de gemeente of kerk te bewaken. Activiteiten is als de ‘productie’ van je kerk. Misschien iets te bedrijfsmatig gezegd, maar als je als kerk geen ‘waarde genereert’ ga je snel ten onder.
Leiders
Je begrijpt dat de middelen en activiteiten om een beheer en een bestuur vragen. Wie neemt het initiatief, wie bedenkt de te varen koers, wie overlegt met de inleiders, wie denkt er aan de continuïteit op langer termijn, wie maakt zich als eerste zorgen over de teruglopende opkomst, wat is eigenlijk goed beheer, waaraan besteden we onze middelen wel, en waaraan niet. etc. etc. Zonder formeel of informeel leiderschap zal iedere groep of gemeenschap, vroeg of laat, uit elkaar vallen. Overigens is het lang niet altijd nodig dat dit betaald leiderschap is. Maar onvoldoende leiderschap is zorgwekkend voor het voortbestaan van de gemeenschap. Al was het maar om de discussies in goede banen te leiden…
Leden
De leden van een gemeenschap nemen in de kerk een geheel eigen positie in. Leden van een kerk zijn, naar mijn idee tenminste, namelijk ‘mede-producenten’. Alleen als de leden investeren in de gemeenschap zal er een verdiepende vorm van gemeenschap ontstaan. Het is het verschil tussen een coachingsgesprek waarin je samen op zoek gaat naar een verbetering in een situatie, ten opzichte van de ouderwetse hoorcolleges die op z’n hoogst interessant waren, maar die je niet dichter bij ‘de prediker’ brengen. Hij vertelt, jij luistert en tot ziens. Deze laatste visie is de consumentenvisie en verkoop-technisch ligt het christelijke geloof gewoon niet zo lekker momenteel. Nee, als er geen groep van ‘mede-producenten’ is die de dragende kracht vormen van de gemeenschap zal ook uiteindelijk deze gemeente, deze kerk, ter ziele gaan.
Een vitale Kerk
Een vitaal functionerende kerk is daarom die kerk waar leiders het juiste initiatief tonen, de beschikking is over de voldoende ingebrachte en bruikbare middelen, waar zinvolle activiteiten worden ondernomen die voldoen aan de verwachting en interesse van de leden en gasten, en waar de leden zelf inbrengen en zich als mede-producenten zien van deze vitaliteit. Helaas zijn er veel kerken en gemeenten waar op één of meerdere van deze punten nog wel wat aan te merken is. Het is echter nooit te laat om je te laten informeren, nieuwe inzichten op te doen en een ander eens mee te laten kijken.
Mijn advies
Een AANSPREKENDE kerk is een vitaal functionerende kerk. Mensen zullen aangesproken worden, omdat er van deze kerk iets uitgaat. Er valt heel veel over te zeggen, en veel is er nog onbesproken, maar op het gebied van leiderschap, van activiteiten organiseren en het vormen van een gemeenschap kan ik je helpen. Ik bied overzicht en inzicht zodat keuzes maken makkelijker wordt. Dat creëert tijd en ruimte voor ontmoeting, bezinning en daarom aandacht voor wat echt belangrijk is. In welke fase jouw kerk zich ook bevindt. Een groeiende kerk heeft andere uitdagingen dan een zeer stabiele kerk. En zelfs een kerk die sluiten gaat kan tot het einde vitaal ervaren worden! Een lezing, adviesgesprek of heidag is een misschien mooie start om kennis te maken. Contact