Verlegen met Verschillen?
Een regenboog met één kleur, een stad opgetrokken uit exact dezelfde huizen, alleen maar bordeauxrode auto’s en make-up komt exclusief in net-niet-rood. Niemand die hier naar uitziet. Niemand die graag in zo’n wereld zou willen leven. Nee, in dit opzicht zijn we blij met alle verschillen en verscheidenheid. Het geeft kleur aan ons leven, het inspireert, keuze genoeg om naar eigen inzicht het verschil te maken.
Met de titel ‘Verlegen met Verschil’ publiceerde de EO het onderzoek onder nieuwe protestanten. Leeftijdsgroep 25-45 jaar, die zich bewust protestants noemen. Resultaat: vier archetypen waarin het overgrote deel van de doelgroep in ondergebracht kan worden. Tja, mooi zo’n onderzoek. Dat weten we dan ook weer. Er zijn verschillen….
Een ander verhaal is het natuurlijk om vervolgens te bepalen ‘hoe gaan we om met deze verschillen’? In het gesprek met Tijs van de Brink zaten deze vier archetypen met hun voorkeuren en meningen tegenover elkaar. Dat ze als mens prima met elkaar door één deur kunnen, is nou niet de meest smeuïge conclusie. Het werd pas spannend toen Gert Jan Segers (CU-leider) en Arjan Lock (EO-directeur) gevraagd werden of al deze typen ook als werknemer aangenomen zouden worden. Helaas was daar te weinig tijd voor om die discussie eens goed op te stoken.
Verlegen met Verschillen!
In een kerkelijke gemeente zelf zijn ook veel verschillen. In de praktijk van gemeente-adviseurs niet dikwijls dé aanleiding om erbij geroepen te worden. Want, die verschillen zijn vaak irritant en vervelend en ze komen vaak naar boven op buitengewoon ongelegen (rustige) momenten. De stabiliteit komt onder druk te staan, rust verandert in onrust, mensen komen tegenover elkaar te staan, de acceptatie en eenheid is ver te zoeken. In een gemeente geldt vaak dat je best anders mag zijn, als je maar wel precies zo doet zoals wij. Dat is wel zo fijn voor ons rustige vaarwater…
Als het om de verscheidenheid tussen mensen gaat, mensen die zich tot dezelfde groep rekenen, dan zijn de verschillen reden genoeg voor discussie en problemen. Juist als we ons rekenen tot dezelfde groep, juist dan is het verschil van inzicht, van mening, van voorkeur reden om tegenover elkaar te gaan staan. Aan het kerkelijk leiderschap de vraag om hierin als scheidsrechter op te treden en uiteraard wordt dat volgens ‘voetbalkritische methodiek’ besproken en gewaardeerd. Waar verschillen aan de ene kant onze levens kleuren en inspireren, is het in de kerk de bron voor spanningen en conflicten.
Hoe komen we de verlegenheid voorbij
Ik ben buitengewoon nieuwsgierig naar de achtergronden van deze problematiek. Hoe komt het toch dat we in de kerk elkaar zo vaak en zo snel de maat nemen. Waarom lukt het ons niet om het verschil te accepteren, om nog maar niet te spreken over het waarderen van verschillen? Waar hebben we iets gemist, zien we het niet goed, vergeten we iets of passen we misschien de verkeerde regels toe?
In het spanningsveld van stabiliteit en dynamiek, van traditie en vernieuwing, van eenheid en verscheidenheid zijn het de kerkleiders die het vuur aan de schenen gelegd krijgen. Ik ga komende tijd op zoek naar kaders en grenzen, naar mogelijkheden en onmogelijkheden om in dit spanningsveld op een goede, verantwoorde manier leiding te geven aan kerk of gemeente. Hoe ga je om met spanningen die ontstaan zijn door opgekomen verschillen, gewenste of noodzakelijke vernieuwingen, of door (financieel) gedwongen samenwerking of fusie?
Mocht u, mocht jij, nu ook interesse hebben, concrete vragen hebben, of een boeksuggestie willen doen, of wellicht in een kerk/gemeente zitten waar dit spanningsveld tot problemen leidt, laat dan even een reactie achter. Binnenkort meer over dit onderwerp.